Veelgestelde vragen over het azc

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers en de begeleiding naar een toekomst binnen of buiten Nederland. Zowel het COA als gemeenten zoeken naar geschikte locaties voor nieuwe opvangcentra.

Een azc is een tijdelijke verblijfslocatie voor asielzoekers die hun land zijn ontvlucht en in Nederland bescherming zoeken. Hier krijgen zij onderdak, voedsel en medische en juridische ondersteuning tijdens de asielprocedure. Het azc dat in de gemeente Hellendoorn moet komen, is bedoeld voor asielzoekers die moeten wachten tot over hun asielaanvraag is beslist of de algemene asielprocedure al hebben doorlopen, maar nog geen woning hebben toegewezen gekregen.

Als gemeente hebben we begin vorig jaar zelf het initiatief genomen om de komst van een azc mogelijk te maken.

We hebben dit gedaan omdat er landelijk een flink tekort is aan opvangplekken. Wij willen hierin onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Wij vinden het belangrijk om een veilige plek te bieden aan mensen die alles hebben moeten achterlaten om oorlogsgeweld, discriminatie of terreur. Deze mensen willen we opvangen op een manier en schaal die past bij onze gemeente.

Het initiatief hebben we ook genomen omdat eind 2022 de spreidingswet is aangekondigd. In deze wet staat dat gemeenten een wettelijke taak krijgen om asielzoekers op te vangen.

Hoewel die wet begin vorig jaar nog niet was aangenomen, wilden wij als gemeente er wel op vooruitlopen. Door zelf het initiatief te nemen, verwachten wij op een later moment niet te worden overvallen door de landelijke overheid.

Samengevat: we willen er zijn voor mensen op de vlucht, maar wel op een manier die past bij onze gemeente. Om dit laatste zoveel als mogelijk zelf in de hand te hebben, hebben we zelf initiatief genomen.

In mei 2023 heeft onze gemeenteraad unaniem een toetsingskader vastgesteld. Hierin zijn voorwaarden opgenomen waaraan een locatie voor een azc in onze gemeente moet voldoen. Bijvoorbeeld:

• Het azc kan maximaal 200 mensen huisvesten.
• De locatie moet tien jaar lang gebruikt kunnen worden.
• Het azc moet dicht bij belangrijke voorzieningen zijn, zoals scholen, winkels en zorg.

Op basis van dit toetsingskader is gezocht naar een geschikte locatie.

Op 19 december 2023 heeft de gemeenteraad aan het college van burgemeester en wethouders gevraagd om structurele opvang voor asielzoekers binnen de gemeente Hellendoorn aan te bieden.

Het azc kan tien jaar lang in gebruik worden genomen.

• Op 12 maart 2024 heeft het college het besluit genomen over de locatie van het azc.
• De gemeente gaat in overleg met het COA om te komen tot een bestuursovereenkomst. Hierin komen afspraken te staan over het azc en de verantwoordelijkheden en bevoegdheden.
• Voordat wij als gemeente een bestuursovereenkomst sluiten met het COA, gaan we in gesprek met omwonenden. Ook vragen we de raad om advies. Naar verwachting is dit in juli 2024.
• Nadat de bestuursovereenkomst definitief is, kan het COA een omgevingsvergunning aanvragen. Een omgevingsvergunning is nodig om asielopvang op deze locatie mogelijk te maken.
• Als de omgevingsvergunning is verleend, kan het COA beginnen met de bouw.
• We verwachten dat het azc begin 2025 in gebruik kan worden genomen.

Brief

De direct aanwonenden hebben op 12 maart 2024 een brief gekregen van onze burgemeester, namens het college. In deze brief worden de aanwonenden uitgenodigd voor een gesprek en het bezoeken van inloopbijeenkomsten. Ook zijn brieven verspreid in de omgeving van de locatie. In totaal gaat het om ruim 300 adressen. Nadat deze brieven zijn bezorgd, hebben wij het nieuws gedeeld met alle inwoners, onze medewerkers en de media.

Inloopbijeenkomst

Op 13 en 14 maart 2024 vinden inloopbijeenkomsten plaats voor de omgeving. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld voor omwonenden die hier een uitnodiging voor hebben gehad. Op donderdag 21 maart is er een inloopavond voor alle inwoners. Aanmelden voor deze bijeenkomst kan via www.hellendoorn.nl/azc.

Op woensdag 27 maart 2024 is er een bijeenkomst voor ondernemers, verenigingen, scholen, enzovoorts.

Omwonendenoverleg

Er komt een omwonendenoverleg. De gemeente gaat dit opzetten om te luisteren naar de wensen vanuit de omgeving om te komen tot een goede inbedding van het azc. Omwonenden kunnen zich opgeven voor dit overleg. Het is de bedoeling dat het COA en de politie ook aansluiten. Als u hiervoor interesse heeft, dan kunt u een mail sturen naar azc@hellendoorn.nl.

Op onze website is terug te lezen wat aan de keuze voor een azc op deze locatie vooraf is gegaan.

We hebben gekeken of we de inloopbijeenkomsten in of nabij de Kruidenwijk en het dorp Hulsen konden houden, bijvoorbeeld in het Kulturhus. Om iedereen goed te kunnen ontvangen en op verschillende momenten bijeenkomsten te kunnen houden, vielen verschillende locaties af. Daarbij speelde ook mee dat we niet wilden dat informatie vroegtijdig naar buiten zou komen, nog voordat wij omwonenden zelf konden informeren. Het Huis voor Cultuur en Bestuur is de meest geschikte locatie gebleken, ondanks de ligging.

In mei 2023 heeft onze gemeenteraad een toetsingskader vastgesteld. Hierin zijn alle voorwaarden opgenomen waaraan een azc in onze gemeente moet voldoen.

Bijvoorbeeld:

• Het azc kan maximaal 200 mensen huisvesten
• De locatie moet in of nabij een bebouwde kom gelegen zijn.
• de locatie moet tien jaar lang gebruikt kunnen worden.
• Het azc moet dicht bij belangrijke voorzieningen zijn, zoals scholen, winkels en zorg.

Ambtelijk deskundigen van de gemeenten, medewerkers van het COA en de politie hebben samen drie mogelijke locaties bekeken. Het gaat om de locatie Noordelijke Hoofddijk, de locatie Lupinelaan/Akkerwinde en de locatie Jipkesbelt. Deze drie locaties zijn beoordeeld op de criteria van het toetsingskader. De locatie Noordelijke Hoofddijk scoort het best op de gestelde criteria.

Een uitwerking van de locatiekeuze vindt u op onze website.

Vanuit het asielzoekerscentrum aan de Noordelijke Hoofddijk is een voet- en fietspad voorzien richting Dalkruid. Hoe dit pad eruit gaat zien en waar deze aansluit op het Dalkruid, staat nog niet vast. Via deze ontsluiting kunnen de bewoners van het azc via een zo kort mogelijke route de scholen, zorg en winkels bereiken.

• Tegen de komst van een azc in onze gemeente en de locatie kunt u geen bezwaar maken.
• Het COA moet voor het azc nog wel een omgevingsvergunning aanvragen. Als deze vergunning wordt verleend kunt u daartegen bezwaar maken. Dat kan alleen als u een op feiten gebaseerd belang heeft bij dit besluit. Afstand tot de locatie en welke gevolgen de locatie voor u heeft spelen een rol.

Op de opvanglocatie is plek voor maximaal 200 bewoners. Dit aantal is bepaald door de gemeenteraad.

Mensen die in een asielzoekerscentrum wonen, hebben begeleiding nodig. Volgens het COA is dit met meerdere kleine locaties moeilijk te organiseren. Ook de veiligheid op en rondom het centrum en de organisatie van activiteiten en het regelen van personeel kan met één locatie (met een ondergrens van minimaal 150 bewoners) volgens het COA worden gewaarborgd. Als gemeente hebben we daarom, ook op advies van het COA, gekozen voor één locatie.

Het COA is verantwoordelijk voor de exploitatie van de locatie en daarmee ook voor de kosten.

Het wordt een gewoon asielzoekerscentrum, dus geen aanmeldcentrum of uitzetlocatie. We weten niet of er gezinnen of alleenstaanden komen. Dat is afhankelijk van de instroom op dat moment. De achtergrond van de vluchtelingen is heel verschillend. Dat komt omdat de instroom van vluchtelingen in Nederland ook heel verschillend is.

De verwachting is dat het azc in 2025 kan worden opgeleverd. Wanneer de eerste bewoners komen kunnen we nu nog niet zeggen.

Het COA zorgt voor daginvulling van de asielzoekers. De bewoners wonen en leven zelfstandig in een azc. Ze doen hun huishouden en brengen hun kinderen naar school. Ook bereiden zij zich voor op hun toekomst met programma’s of vrijwilligerswerk op de locatie. Meer informatie over de activiteiten bij het asielzoekerscentrum vindt u op de website van het COA.

Op het azc is 24 uur per dag begeleiding aanwezig. De gemeente is verantwoordelijk voor de veiligheid in de openbare ruimte. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en maken daarover afspraken met het COA, de politie en andere partijen.

Ook maken wij samen met het COA een veiligheidsplan. Daarin staat hoe we ervoor zorgen dat omwonenden prettig en veilig kunnen blijven wonen, hoe we omgaan met overlast en wat we doen om dit tot een minimum te beperken. We nemen hierin de input mee die we ophalen tijdens informatiebijeenkomsten en het inwonersoverleg. Dit plan werken we uit voordat de eerste asielzoekers komen.

Het COA zorgt voor de faciliteiten en de activiteiten op het azc. Welk soort activiteiten er worden georganiseerd en hoe een azc is ingericht vindt u op de website van het COA.

Het azc is openbaar toegankelijk. Bezoekers moeten zich melden bij de receptie.

Het college wil graag met belanghebbenden in gesprek over de manier waarop het azc er komt. Wij gaan een omwonendenoverleg in het leven roepen. Belanghebbenden kunnen aansluiten bij dit overleg. Als u hiervoor interesse heeft kunt u een mail sturen aan azc@hellendoorn.nl.

Denkt u dat uw huis minder waard wordt door de komst van het azc? Dan kunt u vragen om een financiële tegemoetkoming. Dit heet nadeelcompensatie (voorheen planschade).

Nadeelcompensatie kan worden aangevraagd nadat een omgevingsvergunning is afgegeven. Wanneer dit precies is kunnen we nu nog niet zeggen, maar we verwachten dat dit na de zomer is.

Elk verzoek om nadeelcompensatie is uniek en wordt beoordeeld door onafhankelijke adviseurs. De gemeente Hellendoorn heeft geen rol in of invloed op de beoordeling. Wij nemen wel het uiteindelijke besluit.

U leest meer over nadeelcompensatie op onze pagina vergoeding aanvragen voor schade door een besluit van de gemeente.

Het Informatiepunt Leefomgeving geeft meer gedetailleerde informatie over de nadeelcompensatie.

We vinden het belangrijk dat er voldoende woningen zijn voor onze inwoners. Op verschillende plekken in onze gemeente worden woningen gebouwd of liggen initiatieven om te bouwen. Het bouwen gebeurt door initiatiefnemers, maar ook wij als gemeente geven zelf grond uit. Daarom kopen we ook zelf grond aan voor woningbouw.

Een aantal ontwikkelingen zijn:

• Plan De Grave in Haarle
• Hellendoorn Noord in Hellendoorn
• Rijssensestraat – Koeveenweg in Nijverdal
• Wvg op gronden in Daarlerveen
• Een initiatief voor woningbouw in Daarle.

We gebruiken bij elk woningbouwproject boven de 10 woningen de 30-40-30 regel. Dit betekent 30% sociale woningbouw, 40% betaalbare koopwoningen en 30% mag in een duurder segment vallen. We zijn ook bezig met een starterslening, om de starter in onze gemeente op weg te helpen.

Wij hebben brieven gestuurd naar direct omwonenden. Bij de selectie van de adressen hebben we gekeken naar de afstand van de woning tot het geplande azc en de beoogde fiets- en looproute voor toekomstig bewoners. Als u geen brief heeft gehad komt dat omdat uw adres buiten onze selectie valt.

Het COA zorgt zelf voor vrijwilligers op hun locatie. Op de website van het COA vindt u meer informatie over het doen van vrijwilligerswerk.

Bij vragen of zorgen kunt u contact met ons opnemen per mail via azc@hellendoorn.nl of telefonisch via 0548 630 000. Telefonisch zijn we op de volgende tijden beschikbaar: Maandag tot en met donderdag 09:00 tot 12:00 uur en van 13:00 tot 17:00 uur. Vrijdag: 09:00 tot 12:00 uur en van 13:00 tot 16:00 uur. We staan klaar om naar u te luisteren en vragen te beantwoorden. Vragen die vaak door u en anderen gesteld worden voegen we bovendien toe aan deze pagina.

Er is van tevoren een selectie gemaakt van mogelijk geschikte locaties. Bij het maken van de selectie is gekeken naar de voorwaarden zoals die zijn opgenomen in het toetsingskader. Deze selectie heeft drie mogelijke locaties opgeleverd.  

Vanaf de drie locaties (Akkerwinde/Lupinelaan, Jipkesbelt en Noordelijke Hoofddijk) zijn voorzieningen goed bereikbaar. Dit is een belangrijk criterium vanuit het toetsingskader. Net zoals de situering in of aan een bebouwde kom. Er is niet specifiek naar de Kruidenwijk gekeken. 

Ambtelijk deskundigen, medewerkers van de politie en van het COA hebben samen de drie locaties getoetst. Dit heeft geleid tot één voorkeurslocatie. Dit is de locatie Noordelijke Hoofddijk. Alle andere mogelijke locaties in de gemeente hebben om uiteenlopende redenen de selectie niet gehaald.  

Nee. Om uiteenlopende redenen hebben andere locaties de selectie niet gehaald. De voornaamste reden is dat veel locaties bij voorbaat niet voldoen aan de voorwaarden die zijn opgenomen in het door de gemeenteraad vastgestelde toetsingskader. 

Als gemeente gaan wij dit niet regelen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) organiseert en financiert de zorg aan asielzoekers. Meer informatie leest u op deze pagina van de Rijksoverheid of hier bij het COA. 

Nee. Het is de bedoeling dat de bomen blijven staan.  

De gemeente heeft hier geen rol in. Het azc dat in de gemeente Hellendoorn moet komen, is bedoeld voor asielzoekers die moeten wachten tot over hun asielaanvraag is beslist of de algemene asielprocedure al hebben doorlopen, maar nog geen woning hebben toegewezen gekregen.  

Het COA zelf maakt geen onderscheid in doelgroepen. Op de website van het COA staat hierover het volgende: “Doelgroepbeperking in de ene gemeente heeft effect op de samenstelling van bewoners in een andere gemeente. Onze ervaring is dat een evenwichtige samenstelling met verschillende doelgroepen de leefbaarheid op alle locaties vergroot. Het COA maakt daarom geen onderscheid in de bewonerssamenstelling op opvanglocaties en verdeelt verschillende groepen evenredig.” 

Ja. Gemeenten met een azc krijgen daarvoor geld van de Rijksoverheid. Deze vergoedingen zijn een tegemoetkoming in de extra kosten die gemeenten maken. Op de website van het COA kunt u hier meer over lezen. 

Voor de gemeente Hellendoorn is geld nooit een reden geweest om asielopvang mogelijk te willen maken binnen de gemeentegrenzen. Als gemeente hebben wij het initiatief gekomen omdat er landelijk een flink tekort is aan opvangplekken. Wij willen hierin onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.  

Nee. Er gaan verhalen rond dat dit zo zou zijn. Van voorkennis is geen sprake. Voor zowel de kopende als de verkopende partij kwam ons besluit onverwacht. Zij zijn op dinsdag 12 maart direct na de besluitvorming geïnformeerd, net als alle andere omwonenden.  

Als gemeente gaan wij over alle belangrijke ontwikkelingen rondom het azc en de totstandkoming ervan actief communiceren. Dit doen wij niet alleen via het omwonendenoverleg, maar ook via onze eigen kanalen.  

De provincie Overijssel is eigenaar van de locatie waar het azc moet komen.  

Wat de situatie is over tien jaar, is nu nog niet te zeggen. Voor nu is het de bedoeling dat het azc er tien jaar kan blijven staan.